به گزارش ایرنا، رونق کشت پنبه و کارخانه‌های پنبه‌پاک‌کنی آن در گلستان، بعدها به دلایل مختلف ازجمله بالا بودن هزینه‌های تولید و طولانی بودن دوره رشد گیاه و برداشت محصول (حدود هشت ماه)، پایین بودن قیمت خرید، حمایت ضعیف از این محصول استراتژیک و واردات آن سبب کاهش سطح کشت آن به چند هزار هکتار در این استان شد؛ بااین‌حال در سال‌های اخیر کشت پنبه مجددا موردتوجه کشاورزان قرارگرفته است. اگرچه از حدود ۴۰ کارخانه پنبه‌پاک‌کنی موجود در گلستان، اکنون کمتر از انگشتان یک دست در این استان فعال مانده‌اند و در کنار آن نیز چند واحد تولید روغن‌کشی از پنبه‌دانه و دانه روغنی سویا به همراه یک واحد تولید نخ فعالیت دارند، اما حلقه مفقوده صنایع تبدیلی این محصول استراتژیک در گلستان نبود یک واحد نساجی (تولید پارچه و پوشاک) است؛ اما با روند رو به افزایش سطح کشت پنبه در چند سال اخیر در استان گلستان که زمانی به «سرزمین طلای سفید» مشهور بود، امیدها برای احیای این محصول استراتژیک و پیامدهای آن بر رونق تولید و اشتغال زنده شده است
افزایش 70 درصدی کشت پنبه
روند صعودی کشت پنبه در سرزمین طلای سفید در چند سال اخیر که به گفته علی موسی خانی رئیس اداره پنبه و دانه‌های روغنی سازمان جهاد کشاورزی گلستان در سال جاری با ۷۰ درصد افزایش نسبت به سال قبل به ۱۷ هزار و ۳۰۰ هکتار رسیده است، روزنه امیدی برای بازگشت به دوران طلایی این محصول استراتژیک در این استان بازکرده است. به گفته این مقام مسئول، افزایش بهای وش پنبه در بازار آزاد به دلیل نوسانات قیمت ارز که حدود دو برابر قیمت ۳۶ هزار ریالی تعیین‌شده توسط شورای اقتصاد برای هر کیلوگرم وش در سال جاری است و نیز تخریب زراعت‌های دیگر ناشی از سیل اخیر که منجر به روی آوردن کشاورزان به کشت جایگزین پنبه شده، ازجمله دلایل استقبال کشاورزان برای کشت این محصول است. او گفت: امسال کشاورزان این استان برای زراعت پنبه در ۱۹ هزار هکتار، با جهاد کشاورزی قرارداد بسته بودند که از این سطح تاکنون ۱۷ هزار و ۳۰۰ هکتار آن سطح سبز شده و پیش‌بینی می‌شود از این میزان سطح زیر کشت حدود ۳۵ هزار تن وش برداشت شود. موسی خانی، پایین بودن قیمت تضمینی خرید وش پنبه را از مشکلات کشت این محصول دانست و افزود: درصورتی‌که دولت و شورای اقتصاد قیمت این محصول را متناسب باقیمت بازار آزاد آن افزایش دهد، با توجه به ۵۰ درصد واردات پنبه موردنیاز کشور، بدون تردید در سال‌های آینده روند رو به رشد کشت این محصول در گلستان و کشور ادامه خواهد یافت. رئیس اداره پنبه و دانه‌های روغنی جهاد کشاورزی گلستان ادامه داد: احیای مجدد کشت پنبه در گلستان که دارای زیرساخت‌های لازم ازجمله کارخانه‌های پنبه‌پاک‌کنی و روغن‌کشی است، می‌تواند به رونق تولید، بهبود شرایط اقتصادی و افزایش درآمد کشاورزان و مهم‌تر از آن به اشتغال جوانان این استان کمک زیادی نماید. به گفته او، بخش قابل‌توجهی از پنبه کشت‌شده امسال در استان گلستان در قالب محصول دوم پس از برداشت گندم صورت گرفته و کشاورز می‌تواند تا قبل از زمان کشت محصولات پاییزه، محصول پنبه خود را برداشت نماید.
احیای کشت پنبه را باید به فال نیک گرفت
در همین زمینه کارشناس زراعت مدیریت جهاد کشاورزی گنبدکاووس نیز گفت: احیای کشت پنبه در گلستان بالاخص در مناطق شرق آن و نیز در این شهرستان را باید به فال نیک گرفت زیرا کشت این محصول علاوه بر تناوب خوبی که برای کشت گندم دارد به پایداری تولید سایر محصولات زراعی منطقه نیز کمک می‌کند. قربان خرمالی افزود: امسال در گنبدکاووس افزون بر چهار هزار هکتار از زمین‌های زراعی به کشت پنبه اختصاص‌یافته که ۵۰ درصد آن بهاره و بقیه در قالب کشت تابستانه بوده که نسبت به سال قبل دو برابر افزایش دارد. او با اشاره به تأثیر کشت پنبه در رونق تولید و ایجاد اشتغال گفت: به‌طور میانگین کشت هر هکتار پنبه برای چهار نفر شغل ایجاد می‌کند که این میزان اشتغال با در نظر گرفتن مباحث حمل‌ونقل و صنایع تبدیلی آن (پنبه‌پاک‌کنی و نساجی) در سطح کلان به ۱۰۰ نفر نیز می‌رسد. خرمالی اضافه کرد: در صورت حمایت بیشتر دولت از این محصول استراتژیک در زمینه افزایش قیمت خرید تضمینی و تأمین نهاده‌های موردنیاز ازجمله کود و سموم شیمیایی لازم و نیز حمایت از کارخانه‌های پنبه‌پاک‌کنی و صنایع تبدیلی وابسته، بدون تردید روند رو به رشد کشت پنبه در گلستان و منطقه شرق آن همچنان ادامه خواهد داشت. او با یادآوری فعالیت ۱۱ کارخانه پنبه‌پاک‌کنی فقط در شهرستان گنبدکاووس در سال‌های گذشته، تصریح کرد: از این تعداد، فقط یک کارخانه همچنان فعال است که در صورت احیای مجدد کشت پنبه در گلستان، این واحدهای صنعتی می‌توانند به چرخه تولید بازگردند. این کارشناس زراعت جهاد کشاورزی گنبدکاووس راه‌اندازی کارخانه نساجی در گلستان بالاخص در شرق آنکه بیشترین سطح زیر کشت پنبه استان را دارد، در تکمیل زنجیره تولید پنبه استان مهم دانست و گفت: در صورت تحقق این موضوع علاوه بر ایجاد ارزش‌افزوده و توسعه اقتصادی گلستان، تعداد قابل‌توجهی فرصت شغلی نیز برای جوانان ایجاد خواهد شد.
قیمت‌های فعلی پاسخگوی هزینه‌ها نیست
یک کشاورز گنبدی که هرساله حدود ۱۰۰ هکتار از مزارع خود را به کشت پنبه اختصاص می‌دهد نیز گفت: احیای این محصول استراتژیک نیازمند حمایت جدی دولت و وزارت جهاد کشاورزی از کشت پنبه بالاخص در خصوص قیمت خرید تضمینی و تأمین سموم شیمیایی باکیفیت است. ناصر سارانی ادامه داد: قیمت‌های فعلی که شورای اقتصاد برای پنبه تعیین کرده به‌هیچ‌وجه جوابگوی هزینه‌های کشت، داشت و برداشت این محصول نیست اگرچه قیمت‌های بازار آزاد تا حدودی کشاورزان را به کشت پنبه ترغیب می‌کند اما افزایش قیمت تضمینی از سوی خود دولت بدون تردید پشتوانه قوی برای پنبه‌کاران خواهد بود. او با ابراز گله‌مندی از کیفیت پایین سموم شیمیایی مبارزه با آفات پنبه و از طرفی گران بودن قیمت آن، اضافه کرد: کیفیت پایین سموم سبب شده تا کشاورز به‌جای دو یا سه مرحله سم‌پاشی حداقل ۵ یا ۶ بار مزرعه خود را سم‌پاشی کند که این امر هزینه‌های بالایی را بر پنبه‌کاران تحمیل می‌کند. سارانی گفت: دولت و جهاد کشاورزی بایستی با ورود به کیفیت سموم شیمیایی موجود مبارزه با آفات پنبه، در صورت امکان نسبت به واردات سموم باکیفیت اقدام کند تا هزینه‌های بی‌مورد بر دوش کشاورزان تحمیل نشود. این کشاورز گنبدی افزود: که رونق کشت پنبه به‌عنوان یک محصول استراتژیک در گلستان می‌تواند به صنعت نساجی کشور و منطقه کمک زیادی بکند که باید از سوی دولت و متولیان موردتوجه قرار گیرد.
